رفلکسولوژی چیست؟
رفلکسولوژی رازی کهن با اثراتی شگفت انگیز
سعید بخشنده، کارشناس علوم ورزشی و ماساژ و مدرس کارگاه
شاید شنیده‌اید که برخی افراد قادر هستند با لمس نواحی کف پا و اعمال فشار مختصر بر روی نقاط خاص، بیماری‌های شما را حدس بزنند یا آنها را بهبود بخشند.
این مسئله در ابتدا بسیار عجیب و تامل‌برانگیز است، اما… موضوعی است که هفته گذشته توسط گروه آموزشی حس هفتــم در کارگاه‌های آمــوزش ماساژ که یکی از آنها کارگاه رفلکسولوژی در شــهــرک سلامت اصفهــان با عناوین مختلف و همزمان با اولین نمایشگاه گردشگری سلامت 97 برگزار شد. به بخشی از آن اشاره می‌کنیم.
شاید شنیده‌اید که برخی افراد قادر هستند با لمس نواحی کف پا و اعمال فشار مختصر بر روی نقاط خاص، بیماری‌های شما را حدس بزنند یا آنها را بهبود بخشند، این شیوه همان بازتاب‌شناسی یا رفلکسولوژی نام دارد که هزاران سال است توسط بشر به‌کار گرفته شده است.
رفلکسولوژی؛ تاریخی کهن
کلمه رفلکسولوژی به معنی بازتاب‌شناسی مفهومی دیرینه دارد. به‌طوری‌که برخی اسناد سابقه‌ای 15هزار ساله را در خصوص استفاده از این روش برای بهبوی و درمان نشان می‌دهند.
“در محدوده سال 1900 فردی به نام دکتر ویلیام فیتز جرالــــد در خلال فعالیت‌های پزشـــکی خود متوجه شد که اگر نقاط خاصی از پوست بدن تحت فشار قرار بگیرند، نتایج ویژه‌ای حاصل می‌شود.”
مثل کاهش درد در حین عملیات دندانپزشکی، بهبود خواب، کمتر شدن رنج فرآیند زایمان و… . با توجه به این نتایج جرالد تلاش خود را جهت گسترش و اعتباربخشی به این شیوه در مجامع علمی به‌کار بست.
وی در ابتدا نام این شیوه را درمان منطقه‌ای (zone therapy) نهاد، اما در سال 1960 به درخواست جامعه فیزیوتراپ‌ها و پزشکان نام این رشته به بازتاب شناسی تغییر کرد و تا امروز همچنان کاربرد دارد.
در بازتاب‌شناسی کف دو دست، کف دو پا و داخل لاله دو گوش به صورت مستقل و برخی نقاط دیگر روی سایر سطوح بدن به صورت پراکنده دارای مجموعه نقاطی هستند که هرکدام پذیرنده یا رسپتوربخش دیگری از بدن به شمار می‌روند.
برای مثال نوک انگشت بزرگ پا نماینده مغز است. این به این معنی است که فشار این نقطه بر روی عملکرد مغز تاثیراتی خواهد داشت.
اینکه نتایج این روش تا چه حد در واقعیت قابل قبول اســــت در مجامع دانشگاهی صدها بار آزمایش شده و گرچه روابط بین این نقاط با موقعیت هدف (برای مثال نوک انگشت بزرگ با مغز) هنوز ناشناخته است، اما تاثیر آن هر بار به طور مشخص به اثبات رسیده است.
امروزه از این نقاط برای تسریع روند زایمان، خوشایندسازی زایمان، تاثیر بر وزن‌گیری پیش از تولد، بهبود نشانگان پیش قاعدگی، تسکین درد، بهبود خواب و کنترل انواع امراض و بیماری‌ها استفاده می‌شود.
مزیت این روش در این است که به طور کامل بدون درد و غیر‌تهاجمـــــی بــــوده و هیچ آسیبی به فرد نمی‌رساند. حتی اگر نتایج کمی با استفاده از این روش حاصل شود. این درحالی است که به طور معمول تاثیر قابل قبولی بعد از دو یا سه جلسه کار بر روی نقاط به‌دست می‌آید.
ذکر یک مثال
بگذارید با یک مثال این موضوع را برای شما روشن‌تر کنم. فرض کنید یک نفر نمی‌داند که وقتی کلید روشن شدن چراغ را می‌فشارد و چراغ اتاق روشن می‌شود دقیقاً چه اتفاقی می‌افتد؟ الکترون‌ها چه چیزهایی هستند؟
نمی‌داند که چطور با جابه‌جایی الکترون و بار الکترونی انرژی در مدار به گردش درآمده و در نهایتاً در چراغی که به سقف متصل است باعث ایجاد روشنایی می‌شود. گر چه نمی‌داند اما اگر کلید را فشار دهد باز هم چراغ روشن می‌شود.
رفلکسولوژی نیز چنین شرایطی را دارد. هنوز نمی‌دانیم چرا با فشردن بعضی از نقاط بر روی سطح پوست بدن اتفاقات مفیدی در برخی از ارگان‌ها یا سیستم‌های بدن رخ می‌دهد.
در پژوهش‌های دانشگاهی ثابت شده است که با انجام‌دادن پروتکل رفلکسولوژی بر سطح کف پای افراد کهن‌سال، وضعیت خواب آنها بهبودیافته است، اما هنوز مشخص نیست این بهبودی با چه مکانیزمی و به چه شکلی به وجود می‌آید.
در واقع می‌دانیم چراغ روشن می‌شود اما نمی‌دانیم به چه دلیل روشن می‌شود. حال دوراه داریم می‌توانیم تا وقتی که دلیل روشن شدن چراغ را نفهمیده‌ایم از آن چراغ استفاده نکنیم؛ و راه دوم این است که از چراغ استفاده کنیم و از مزیت‌های آن برخوردار شویم اما درعین‌حال پژوهش و تلاش کنیم، تا روزی که متوجه شویم چراغ به چه دلیل روشن می‌شود
مزایای رفلکسولوژی
کاهش درد
رفلکسولوژی در تسکین انواع دردها، از جمله دردهای مزمن، بسیار موثر است.
بهبود خواب
با آرامش بخشیدن به سیستم عصبی، رفلکسولوژی به بهبود کیفیت خواب کمک می‌کند.
کاهش استرس
این روش درمانی در کاهش استرس و اضطراب بسیار موثر است.
تقویت سیستم ایمنی
با تحریک نقاط مربوط به سیستم ایمنی، رفلکسولوژی به تقویت سیستم دفاعی بدن کمک می‌کند.
بهبود گردش خون
رفلکسولوژی با بهبود گردش خون، به اکسیژن‌رسانی بهتر به بافت‌ها کمک می‌کند.
رفلکسولوژی؛ روشی بی‌خطر و مؤثر
یکی از بزرگترین مزایای رفلکسولوژی، بی‌خطر بودن آن است. این روش درمانی هیچ عارضه جانبی جدی ندارد و برای اکثر افراد قابل استفاده است. با این حال، بهتر است قبل از شروع هر گونه درمان با متخصص مشورت کنید.
در نهایت، رفلکسولوژی می‌تواند به عنوان یک روش مکمل برای درمان بیماری‌ها و بهبود کیفیت زندگی مورد استفاده قرار گیرد.
جمع بندی و سخن پایانی
در مورد رفلکسولوژی هم به شما پیشنهاد می‌کنم آن را فرا بگیرید و از مزیت این سبک که یک سبک بی‌خطر و قابل استفاده برای عموم افراد جامعه هست برخوردار شوید و درعین‌حال با انجام پژوهش و یا حداقل تحقیقات اینترنتی به دنبال دلیل اثر آن نیز بگردیم.
توجه: این مقاله صرفا به منظور اطلاع‌رسانی تهیه شده است و نباید به عنوان جایگزینی برای مشاوره پزشکی تلقی شود. برای تشخیص و درمان بیماری‌ها، همیشه باید به پزشک مراجعه کنید.
آیا می‌خواهید اطلاعات بیشتری در مورد رفلکسولوژی کسب کنید؟ در بخش نظرات سوالات خود را مطرح کنید.
پیشنهاد می شود مقاله این تکنیک ماساژ روسی را انجام ندهید را مطالعه فرمایید.
دیدگاهتان را بنویسید