آیا ماساژ باعث چربی سوزی و لاغری می شود؟

وسعت تبليغات و گرايش مشتريان ماساژدرمانی به سمت سبک جديد و نوظهور ماساژ لاغری دليلي شد تا ما در گروه حس هفتم، درباره اين سبک به تحقيق و بررسي بپردازيم.

حال سؤال اين است:

آيا واقعاً ماساژ لاغری سبک است؟

آيا ماساژ واقعاً لاغر مي‌كند؟

چگونه ماساژ باعث لاغری می‌شود؟

آیا تحقیقی در این زمینه صورت‌گرفته است؟

نتایج تحقیقات صحت این موضوع را تأیید می‌کند؟

روش اجرای ماساژ لاغری به چه صورت است؟

در واقع بايد بدانيم که چيزي به‌عنوان سبک ماساژ لاغري وجود ندارد اما ماساژ با تکنيک‌هاي اثر گزارش به افزايش جريان گردش خون و رفع سلوليت کمک مي‌كند، بنابراين به طور غیرمستقیم باعث کاهش وزن مي‌شود. دستگاه‌هاي لاغري مانند LPG هم مکانیسمی شبیه تأثيرات ماساژ جهت لاغري دارند.

اثربخشي ماساژ درماني در درمان چاقي چگونه است؟

• دفع مواد زائد بدن

اين ماساژ بيشتر با غدد لنفاوي و تخليه آن با استفاده از تكنيك‌هاي عمقي پرس و فشار سروكار دارد. اين ماساژ به سيستم لنفاوي كمك مي‌كند تا مايعات و مواد زائد را از بدن خارج كرده و مواد مغذي ضروري جايگزين آن شود كه اين كار براي كمك به ساخت سلول‌های ايمني، سوخت‌وساز بدن، شكست چربي‌ها و دفع چربي‌ها مفيد است.

• شكستن مولکول‌های چربي و ازبین‌رفتن سلوليت

تجمع بافت‌هاي چربي بخصوص در قسمت‌هايي از بدن كه مشهود نيز هست باعث ناموزوني اندام گشته و علاوه بر ايجاد مشكلات رواني باعث مشكلات سلامتي نيز مي‌گردد. اجراي صحيح تكنيك‌هاي ماساژ به‌ویژه ويبراسيون (تكان دادن و لرزاندن)، افلوراژ و پترسياژ علاوه بر افزايش جريان خون و سوخت‌وساز بيشتر بدن باعث تخريب مولکول‌های چربي و ازبین‌رفتن سلوليت و بافت چربي زائد مي‌گردد.

• گرمازايي

گرمازايي و بالابردن درجه حرارت كه از علايم آن احساس گرما و سرخي جزئی پوست در ماساژ گيرنده است، نيز از دلايل ديگر تأثير ماساژ و درمان چاقي است.

البته ماساژ در زمينه لاغري، نقش كاتاليزور را بازي مي‌كند. کاتاليزوري كه در كنار رعايت برنامه غذايي صحيح و انجام ورزش، مسير دستيابي به هدف لاغري را كوتاه تر مي‌كند. براي حفظ يا دستيابي به‌تناسب اندام، بايد مجموعه‌ای از عوامل دست‌به‌دست هم دهد تا فرد در اين راه موفق شود. نبايد تصور كنيم كه ماساژ به‌تنهایی موجب لاغري مي‌شود، بلكه مجموعهٔ اين عوامل (رژيم غذايي، ورزش و ماساژ) براي تناسب‌اندام، سالم و ماندگار است.

بررسی یک پژوهش علمی در مورد ماساژ لاغری :

مقايسه اثر ترکيب ماساژ و فعاليت هوازي با فعاليت هوازي و ماساژ به‌تنهایی در مردان چاق

در سال 1394 موضوع ماساژ لاغری توسط تیم حس هفتم بر روی تعدادی از مردان بزرگسال که همگی دارای اضافه‌وزن  و یا چاقی بودند، مورد بررسی قرار گرفت. گروه‌های تجربی ما به شامل 3 گروه بودند

گروه اول: هر جلسه بلافاصله بعد از 40 دقیقه فعالیت رکاب زدن بر روی ارگومتر (دوچرخه ثابت) 30 دقیقه تحت ماساژ لاغری قرار می‌گرفتند. فعالیت تمرینی در محدوده 65 تا 70 درصد حداکثر ضربان قلب کنترل می‌شد.  برای این کار از فرمول (سن -220) و یک عدد ضربان سنج مچی استفاده شد

گروه دوم: تنها ماساژ دریافت کردند.

گروه سوم: فقط فعالیت 40 دقیقه رکاب زدن هوازی را اجرا نمودند.

گروه چهارم: این گروه هم به‌عنوان کنترل انتخاب شد و هیچ فعالیت خاصی نداشتند.

نکته مهم این است که تمام شرایط غذایی و سبک زندگی تمامی گروه‌ها در طول مدت پروژه تا حد توان تحت کنترل بود.

برنامه هوازی و ماساژ 12 جلسه و هفته‌ای 3 بار انجام می‌شد. ماساژ تنها بر روی شکم و پهلوها صورت می‌گرفت که در ادامه به توضیح روش ماساژ و پروتکل آن می‌پردازیم

پروتكل ماساژ جهت لاغري

پروتکل طراحی و ثبت شده  شامل 3 مداليته بود:

     1- ماساژ ضد سلوليت

شامل تكنيك‌هاي افلوراژ، پتريساژ، ضربه، لرزش براي تخريب چربي‌هاي تجمع يافته مي‌باشد.

سلوليت به معناي التهاب سلول است. اصطلاحاً ضخيم شدن بافت چربي زیرپوستی در ناحيه‌هاي مختلف بدن را سلوليت چربي در آن قسمت مي‌گويند.

     2- ماساژ وکيوم با بادکش سرد

استفاده از كاپنيگ سرد و افزايش جريان خوني موضعي

علت استفاده از بادكش در اين تحقيق

1) بادكش با ايجاد فشار منفي بر سلول‌هاي اندوتليال مويرگي موجب انبساط مویرگ‌ها و تسريع در تخليه لنف و مواد زائد مي‌شود.

2) مكش قوي در بادكش سرد باعث افزايش جريان خون و تغذيه بهتر بافت مي‌شود.

3) با استفاده از تكنيك‌هاي دوراني و مستقيم بادكش لغزان مي‌توانستيم مواد زائد حاصل از سوخت‌وساز سلولي و شكستن چربي‌ها را با جذب و فشار بيشتري به سمت مسيرهاي لنفي حركت دهيم.

4) شبیه‌سازی كردن دستگاه LPG (ماساژ مكانيكي به همراه وكيوم)

     3- ماساژ لنفاتيك

شامل تکنيك‌هاي سراندن با فشار بالا در جهت مسيرهاي لنفي براي خروج سموم و مواد حاصل از شکستن چربي‌ها است.

متأسفانه با اينكه ماساژ جهت كاهش وزن يكي از داغ‌ترین مباحث در زمينه لاغري است و تبليغات فراواني نيز در اين زمينه به چشم مي‌خورد، تحقيقات کمی در اين زمينه انجام‌گرفته است. به همين دليل تمام تئوري‌هايي كه به آن اشاره كرديم اثبات نشده هستند.

البته تأثير ماساژ بر لنف‌ها (دفع مواد زائد و جایگزین‌کردن آنها با مواد ضروري) و بهبود سلوليت (به‌خاطر تأثير زياد اين روش بر بافت زیرجلدی) بر همگان آشكار و روشن است و در تحقيقات فراواني به اثبات رسيده است. حال اينكه ماساژ در واقعيت و عمل چقدر مي‌تواند در كاهش وزن و چربي زیرجلدی مؤثر باشد، چيزي است كه ما به دنبال بررسي آن بودیم.

جمع بندی و سخن پایانی

متغیرهای اندازه‌گیری تحقيق شامل ويژگي‌هاي آنتروپومتريکي قد، وزن، شاخص توده بدني (BMI)، سایز چربی زیرپوستی، دور بازو، دور سينه، دور شکم، دور لگن و دور ران بود.

نتایج تحقیق نشان داد که در تمامي‌ آزمودني‌هاي دوگروهی که داراي فعاليت هوازي بودند چربي زیرپوستی ناحيه شکم، لگن، ران، سينه و بازوها کاهش يافت. ازآنجایی‌که ورزش هوازي جزء مشترک اين دو برنامه بود، دليل اصلي را مي‌توان مربوط به انجام ورزش هوازي دانست چرا که در اين تمرينات گروه‌هاي عضلاني بزرگ به کار گرفته مي‌شوند.

در چنین وضعيتي بيشتر انرژي موردنیاز بدن از ذخاير چربي تأمین مي‌شود. به نظر مي‌رسد اين تمرينات ميزان آزاد شدن اسيد‌هاي چرب آزاد را از مخازن مربوطه افزايش مي‌دهد تا ساده‌تر در دسترس عضلات قرار گيرد. باتوجه‌به اينکه سرعت ورود اسيد چرب به عضله پايين است، در فعاليت‌هاي شديد، بدن چندان به مصرف اسيد چرب متکي نيست.

بنابراین، ورزش هوازي با شدت متوسط (75-65%)  که در اين تحقيق نيز به کار برده شد بهترين روش اثرگذاری اين سيستم است.

همان گونه که گفته شد موضع انتخابي براي ماساژ تنها شکم و پهلوها بود و به‌خاطر همين گمان مي‌رود تغييرات و تفاوت‌هاي بسيار ناچيز در BMI و وزن به همين خاطر باشد. بنابراين به نظر مي‌رسد اگر ناحيه‌هاي بيشتري را براي ماساژ انتخاب مي‌نموديم، اين تفاوت‌ها و تغييرات بين گروه‌های کنترل و تجربي چشمگيرتر بود، آنچه در مورد خطر چاقي مهم است، نحوه توزيع چربي در بدن است.

ازآنجایی‌که در مردان معمولاً بيشترين ميزان ذخيره چربي در ناحيه شکم است، در این تحقيق سعي نموديم که پروتکل ماساژ لاغري را به‌صورت موضعي تنها در ناحيه شکم و پهلوها به کار ببريم کاهش سايز شکم و پهلوها بين دو روش فعاليت هوازي و فعاليت هوازي – ماساژ تفاوت معناداري وجود داشت، به‌طوری‌که فعاليت هوازي همراه با ماساژ کاهش بيشتري در چربي زیرپوستی نواحي شکم و پهلوها را موجب گرديد.

عاملي که ممکن است دراین‌رابطه مؤثر باشد اثر اين نوع از ماساژ (ماساژ با تحريک مکانيکي) بر روي عروق و بافت چربي است. زيرا گزارش شده است که نقش مؤثر ماساژ در تسهيل حرکت مايع بين سلولي، افزايش خون و خاصیت ارتجاعي پوست، کاهش سلوليت و افزايش متابوليسم در سلول‌هاي چربي است. انگوس (2001) بهبود جريان مايعات بدن در نتيجه استفاده از ماساژ را نشان داد.

واتسون و همکاران نيز نشان دادند که استفاده از دستگاه LPG  و ماساژ مکانيکي مي‌تواند سرعت تبادلات پوست را 4 تا 5 برابر پايه افزايش دهد که اين افزايش 6 تا 10 دقيقه پس از ماساژ در بالاترين حد خود باقي مي‌ماند و تا 6 ساعت بعد نيز ادامه دارد.

جريان لنف نيز در 30 دقيقه پس از ماساژ 2 تا 3 برابر افزایش‌یافته بود که تا 3 ساعت بعد ادامه داشت. در گروهی که تنها ماساژ دریافت کرده بودند تغییرات معناداری دیده نشد. این نشان می‌دهد که ماساژ به‌تنهایی باعث لاغری نمی‌شود. به‌این‌ترتیب تغييرات فيزيولوژيکي که از طريق ماساژ در جريان خون پوستي به وجود مي‌آيد موضعي بوده و داراي پاسخ تأخیری هستند. بنابراين ممکن است استفاده از ماساژ قبل از فعاليت ورزشي به کاهش چربي زیرپوستی کمک کند.

از آنجایی‌ که ورزش حلقه اتصالي بين هورمون‌ها و سوخت‌وساز چربي است که مي‌تواند آنزيم ليپاز حساس به هورمون را فعال کرده و موجب تحريک ليپوليز شود  استفاده از ورزش هوازي که تأكيد بيشتري بر متابوليسم چربي احشايي دارد  همراه با ماساژ که بر سلوليت و جريان مايعات زیرپوستی مؤثر است، مکمل مناسبي براي کاهش چربي موضعي محسوب مي‌شود. ولی باز هم طبق نتایج تحقیق، تأکید می‌کنیم که ماساژ به‌تنهایی باعث لاغری نمی‌شود اما در کنار ورزش تأثیر مضاعفی نسبت به ورزش به‌تنهایی دارد.

منابع پژوهش:

• فهيمي، مهدي (1388). دايرة المعارف ماساژ درماني ايراني و غربي. تهران نقش آفرينان بابکان.
• Elliot Lach(2015). Reduction of subcutaneous fat and improvement in cellulite appearance by dual‐wavelength, low‐level laser energy combined with vacuum and massage. Journal of Cosmetic and Laser Therapy.10(4):202-209
• Wajchen berg B.L.(2000). Subcutaneous and visceral adipose tissue: their relation to the metabolic syndrome. Endocrine Reviews. 21(6):697-738
• Vassilis M.(2006).Exercise biochemistry Human Kinetics. First edition.
• Hemmings B.,Smit M., Graydon J.,and Dyson R.(2000).Effects recovery, and repeated sports performance. British Journal Sport Medicine.34:109-114.
• Angus S. (2001). Massage therapy for sprinter and runners. Clinical pediatric medicine surger. 18(2):329-336.
• Kinney B. (2001). Liposuction, Surgery and the use of Entomology. Journal of cutaneous Laser Therapy. 3:13-50.
• Corrie A.M., Davis D.S., Aboulhosn L., Brady M., Eisenhofer J., and foully S. (2006). The effects of massage on delayed onset muscle soreness and physical performance in female collegiate athletes. Physical therapy in sport. 7(1):5-13.
• Hilbert J.E., Sforzo G., and Swemen T. (2003). The Effects of massage on delayed onset muscle soreness. British Journal Sports medicine. 37:72-75.
• Dabb R.W. (1999). A combined program of small-volume liposuction, entromology and nutrition; A logical alternative. Aesthetic Surgery journal. 19(5);388-97.
• Bourgeois J.F., Gourgou S., Kramar A., Lagarde J.M, Arandomized P., and Guillot B. (2007). Respective study using the LPG technique in treating radiation induced skin fibrosis (Clinical and profilometric analysis. Skin Research and Technology. 14(1).71-76.
• Cammpisi C., Boccardo F., Zilli A., maccio A., Ferreira W., and Stein C. (2002). LPG technique in the tteatment of peripheral lymphedema: Clinical preliminary results and perspectives. The Euopean Journal of Lymph logy.35;16.
• Fodor P.B. (1997). Endermorogie(LPG):Does it work! Aesthetic Surgery gournal. 21;68.
• Watson J., Fodor P.B., Cutcliffe B., Sayah D., and Show W. (1999). Physiological effects of Endermologie: a preliminary report. Aesthetic surgery Journal. 19(1); 27-33.
• Maurer K. (1997). Device appears to help reduce cellelit (the Eendermologie system). Skin and Alergy News. 28(8).